Bij systemisch werken gaan we uit van onbewuste en vooralsnog onverklaarbare verbindingen tussen onderdelen van een systeem, zoals bijvoorbeeld een organisatiesysteem. Systemisch werken is ooit gestart als psychotherapie. Bert Hellinger en Virginia Satir zijn grondleggers van het Systemisch werken. Bert Hellinger heeft de opstellingen methodiek ontwikkeld, waarvan familieopstellingen de bekendste is. Virginia Satir haar systeemtherapie is een fundament van Neuro Linguïstisch Programmeren (NLP).
SYSTEMISCH WERKEN betreft in de basis het bezien van een vraagstuk vanuit het overkoepelende geheel, het systeem waarbinnen het vraagstuk speelt. Het geheel, de onderdelen, en de relaties en verbindingen tussen de onderdelen maken het systeem. Het geheel is meer dan de optelsom van de onderdelen. Met systemisch werken gaan we ervanuit dat iets in het systeem, iets anders in het systeem kan beïnvloeden. Dit kan echt van alles zijn wat bewust of onbewust onderdeel uitmaakt van het geheel.
In de ruimte waar het ‘positiespel’ plaatsvindt gebeurt dus van alles. Mensen verplaatsen, voelen dat ze een andere plek moeten innemen of blijven juist als aan de grond genageld staan. De begeleider van de opstelling of iemand anders kan ook experimenteren met bewegingen. Bijvoorbeeld door de klant een paar stappen richting de vraagsteller te laten doen. Reacties die hieruit voortkomen zijn veelzeggend en brengen bruikbare informatie voor het proces. Een opstelling brengt beweging en beeldt uit hoe mensen zich tot elkaar verhouden. Deze dimensie van kijken brengt toegevoegde waarde omdat het zich op een ander niveau afspeelt dan op het cognitieve.
Systemisch werk is toe te passen op alle systemen, voor dit boek bevat het echter het gereedschap om in organisaties de onderstroom van de verbindingen in relatie tot haar omgeving te duiden en helpt om vanuit dat perspectief de meeste waarde te creëren voor de mensen die betrokken zijn bij het product of de dienst.
Het blijkt dat onbewuste overtuigingen, gedragingen en patronen vaak hun oorsprong hebben in systemen. Deze worden vaak onbewust overgedragen. Wanneer de oorsprong van een probleem zich afspeelt op systemisch niveau zijn interventies op persoonlijk/ psychologisch niveau vaak niet toereikend en soms zelfs demotiverend en frustrerend[1].
[1] https://www.phoenixopleidingen.nl/ons-aanbod/vervolg-opleidingen/systemisch-werken/